Είναι γνωστό ότι οι Ιταλοί θεωρούν το φαγητό ως μια από τις «χαρές της ζωής», αλλά ίσως αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι Οι Ιταλοί καταναλωτές σπαταλούν ετησίως κατά μέσο όρο πάνω από 100 κιλά, περισσότερα από το δικό τους βάρος!
Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, το ιταλικό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα νόμο κατά της σπατάλης τροφίμων (19 Αυγούστου 2016, αρ. 166), ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας. Ταυτός κύριος στόχους του νόμου είναι:
-
Προώθηση της ανάκτησης και δωρεά των πλεονασμάτων τροφίμων για φιλανθρωπικούς σκοπούς για σκοπούς, χρησιμοποιώντας πρώτον για ανθρώπινη κατανάλωση, δεύτερον για ζωική κατανάλωση και τέλος για κομποστοποίηση (ή κομποστοποίηση με αερόβια χώνευση). Έτσι, εισάγει μια σιωπηρή ιεραρχία των απορριμμάτων τροφίμων.
-
Ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στους φυσικούς πόρους, μείωση της παραγωγής απορριμμάτων, ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, παρατείνοντας τη διάρκεια ζωής των προϊόντων.
Οι φορείς του κλάδου των τροφίμων –τόσο δημόσιοι όσο και ιδιωτικοί, κερδοσκοπικοί ή μη- είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν δωρεάν το πλεόνασμα τροφίμων τους στους δωρητές, το οποίο στη συνέχεια μπορεί να κατευθυνθεί πρώτα σε άτομα που έχουν ανάγκη, μειώνοντας τη γραφειοκρατία. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα από την προηγούμενη νομοθεσία που ουσιαστικά τους «ανάγκασε» να πετάξουν τα πλεονάσματά τους στα σκουπίδια.
Εκτός από το πλεόνασμα τροφίμων, είναι δυνατό να παραιτηθούν και φάρμακα και αχρησιμοποίητα φαρμακευτικά προϊόντα, τρόφιμα και προϊόντα αρτοποιίας (τα οποία διαφορετικά, εάν παραμείνουν απούλητα πρέπει να πεταχτούν μετά από 24 ώρες από την παραγωγή).
Σε αντίθεση με τη Γαλλία, η Ιταλία στοχεύει σε πλήρη για κίνητρα δεν προβλέπονται κυρώσεις για όσους δεν συμμορφώνονται με αυτό. Παρέχονται επίσης φορολογικά πλεονεκτήματα. Πράγματι, για να ενθαρρύνουν αυτή την πρακτική, οι δήμοι μπορούν να εφαρμόσουν μείωση στο TARI, τη χρέωση για τα ιταλικά απόβλητα, ανάλογη με την ποσότητα, δεόντως πιστοποιημένη, των αγαθών και των προϊόντων που αποσύρονται από την πώληση και δωρίζονται.
Πέρα από τους ευγενείς φιλανθρωπικούς σκοπούς αυτού του νόμου, η καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων είναι επίσης πολύ σημαντική από περιβαλλοντική άποψη. Είναι ένα ζήτημα υψηλής σημασίας λόγω των υψηλών περιβαλλοντικών του επιπτώσεων, που σχετίζονται κυρίως με την κατανάλωση ενέργειας και νερού, την κλιματική αλλαγή, τη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων, τη χρήση γης και, τελικά, τη διαχείριση των απορριμμάτων. Πράγματι, αν τα απόβλητα τροφίμων ήταν μια χώρα, έχει υπολογιστεί ότι θα ήταν η τρίτη μεγαλύτερη «εκπομπή» CO2 παγκοσμίως, ακριβώς πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα! Εξάλλου, Το 1/4 των ιταλικών δασών χρησιμεύει απλώς για την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται ως αποτέλεσμα της σπατάλης τροφίμων, μόνο στην Ιταλία.
Η μείωση της σπατάλης τροφίμων σε όλο τον κόσμο θα μετριάσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που έγινε από το Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα για την Κλιματική Παράδοση (PIK)έως και 14% των εκπομπών GHG από τον αγροτικό τομέα θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τη διαχείριση καλύτερης χρήσης τροφίμων.
Περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλούνται ετησίως στην ΕΕ, με σχετικές δαπάνες που υπολογίζονται σε 143 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σε αυτό, η Ιταλία οδεύει προς τη σωστή κατεύθυνση… ενθαρρύνοντας τις βέλτιστες πρακτικές, υπογραμμίζοντας ξανά τη διαφορά μεταξύ «καλύτερη πριν» και «χρήση από» και επιβεβαιώνοντας ότι όλα τα τρόφιμα απορρίπτονται από την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων για εμπορικούς ή αισθητικούς λόγους (όπως λίγα ελαττώματα συσκευασίας ), ή η εγγύτητα στην ημερομηνία λήξης, δεν είναι απόβλητα αλλά καλό φαγητό που μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια!
Η νικήτρια «συνταγή», που θα άξιζε ένα εστιατόριο Michelin με 3 αστέρια, συνίσταται στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της τροφικής αλυσίδας, στην προώθηση διαφορετικών μοντέλων παραγωγής και, κυρίως, στη βιώσιμη κατανάλωση. Αυτό θα επέτρεπε όχι μόνο μείωση του κόστους των τροφίμων, αυξάνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης για άτομα με χαμηλότερο εισόδημα, αλλά και σημαντικά χαμηλότερο περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο αυτής της σπατάλης!
